Mwinamwake, munthu aliyense kamodzi kamodzi pamoyo wake anali ndi chidwi ngati pali moyo pambuyo pa imfa kapena mzimu umwalira ndi thupi. Ambiri amanjenjemera ndi imfa, ndipo makamaka izi zimakhala chifukwa cha kusatsimikizika komwe kuli patsogolo. Chifukwa cha zochitika zamankhwala zamakono, kubwezeretsanso kwa akufa sizodabwitsa, kotero zinakhala zotheka kudziwa zochitika za anthu omwe anali kubwerera kuchokera kudziko lina.
Kodi pali moyo wam'tsogolo?
Malingana ndi maumboni ambiri a anthu omwe anapulumuka ku imfa yachipatala, zinali zotheka kuwerengera zochitika zina. Poyamba moyo umachoka m'thupi ndipo panthawi ino munthu amadziwona yekha kuchokera kunja, zomwe zimayambitsa mantha. Ambiri adanena kuti iwo amamva bwino ndikukhazika mtima pansi. Ponena za kuwala kolemekezeka pamapeto pa msewu, ena adachiwona. Pambuyo pake, moyo umakumana ndi achibale kapena ndi chidziwitso chosadziwika, chomwe chimabweretsa kumverera mwachikondi ndi chikondi. Ndikoyenera kudziwa kuti ambiri sangaone tsogolo labwino pambuyo pokhudzana ndi moyo, choncho anthu ena adagwa m'malo opweteka kumene adawona zolengedwa zakuda komanso zachiwawa.
Ambiri anamwalira atatha kufa ndi matenda a kachipatala kuti amatha kuona moyo wawo wonse, ngati ngati filimu. Ndipo ntchito iliyonse yoipa inali yowonjezereka. Zochita zilizonse pa moyo ndizosafunikira, ndipo zokhazokha zomwe zimachitika ndizomwe zimayesedwa. Palinso anthu omwe adalongosola zachilendo zomwe sizikufanana ndi kumwamba kapena gehena. Zikuonekeratu kuti maumboni ovomerezeka a mawu onsewa sanapezeke, koma asayansi akugwira ntchito mwakhama pa nkhaniyi.
Momwe akufa athu amakhalira mu moyo wotsatira pambuyo poimira anthu osiyanasiyana ndi zipembedzo:
- Kale ku Aigupto, anthu amakhulupirira kuti pambuyo pa imfa iwo adzapita kukhoti ku Osiris, kumene ntchito zawo zabwino ndi zoipa zidzawonekeratu. Ngati anachulukitsa machimo awo, ndiye kuti moyo unadyedwa ndi chilombo ndipo sichikanawonongeka kwamuyaya, ndipo miyoyo yolemekezeka inapita kumadera a paradaiso.
- Mu Greece wakale, amakhulupirira kuti moyo umapita ku ufumu wa Hade, kumene ulipo, ngati mthunzi wopanda maganizo ndi malingaliro. Kuchokera kwa otero kungakhale osankhidwa okha omwe ali ofunika.
- Asilavo, amene anali amitundu, ankakhulupirira kuti munthu amabadwanso . Pambuyo pa imfa, moyo umabwerera m'mbuyo ndikubwerera kudziko lapansi kapena kupita ku gawo lina.
- Otsutsa a Chihindu amakhulupirira kuti moyo pambuyo pa imfa ya munthu umangobwereranso, koma kumene ukugwa udzadalira chilungamo cha moyo.
- Zamoyo zakufa, malinga ndi maganizo a Orthodox, zimadalira mtundu wa moyo umene munthu amatsogolere, kotero oipawo amapita ku gehena, ndipo abwino amapita kumwamba. Mpingo umakana kuti munthu akhoza kubweranso kachiwiri.
- Buddhism imagwiritsanso ntchito chiphunzitso cha kukhalapo kwa paradaiso ndi helo, koma moyo suli nawo nthawi zonse ndipo ukhoza kusamukira kudziko lina.
Ambiri amasangalala ndi maganizo a asayansi ngati pali moyo pambuyo pa moyo, ndipo kotero sayansi nayonso siinatulukidwe, ndipo lero kafukufuku akuchitidwa mokwanira m'dera lino. Mwachitsanzo, madokotala a ku England anayamba kuwona odwala amene anapulumuka kuchipatala, kukonza kusintha komwe kumachitika musanamwalire, pamene amamangidwa mwakachetechete ndi kubwezeretsa chiyero. Pamene anthu omwe anapulumuka ku imfa yachipatala adayamba kuganiza, asayansi adafunsa za momwe amamvera ndi masomphenya, zomwe zinayambitsa zofunikira zambiri. Anthu amene anamwalira, amamva bwino, omasuka komanso osangalatsa, opanda ululu ndi ululu. Iwo amawona anthu oyandikana omwe apita. Anthu adatsimikiza kuti anali ndi kuwala kofewa. Komanso, m'tsogolomu anasintha malingaliro awo a moyo ndipo sadakhalanso akuopa imfa.